De verdediging: uitleg en spelen met 3, 4 of 5 verdedigers (2024)

De verdediging is de linie die speelt voor de keeper van het elftal. Verdedigers zijn verantwoordelijk voor het oppakken en 'uitschakelen' van de aanvallers van de tegenpartij. Daarnaast verlenen zij rugdekking aan elkaar. Verder dienen zij ook te zorgen voor het verdedigen in en van de eigen zone.

De verdediging bestaat uit meerdere posities, zoals die van rechts- en linksback en centrale verdedigers. De specifieke taken en opdrachten die deze spelers meekrijgen kunnen verschillen. Zo schreef ik eerder over de rollen van de voorstopper en de laatste man, een ouderwetse positie.

Omdat verdedigers het spel voor zich hebben is het zo dat met name de spelers centraal in de verdediging veel coachen. Zij helpen hiermee met het neerzetten van de organisatie. Zo horen andere spelers wat zij moeten doen op momenten van balbezit bij de tegenstander.

Het opbouwen van achteruit is, vooral in Nederland, een belangrijke taak van de verdediging. Onze manier van voetballen vraagt van verdedigers dat zij de opbouw leren verzorgen. Dat is niet voor alle verdedigers een makkelijke taak.

Kenmerken van verdedigers zijn dat zij goed zijn in de 1 tegen 1, fysiek sterk zijn en goed met het hoofd. Snelheid in huis hebben is een groot voordeel, vooral wanneer er wordt gespeeld met veel ruimte in de rug. De specifieke kwaliteiten hangen ook af van de exacte positie.

Hieronder ga ik kort in op hoe de verdediging eruit kan zien in diverse combinaties. Ik verdeel hiervoor de verdediging in systemen met:

3 verdedigers

In systemen met 3 verdedigers wordt soms gesproken over 3 centrale verdedigers. Ik snap waarom, al is het zo dat in de praktijk vooral de linker centrale en de rechter centrale veel zullen uitwijken naar de zijkanten. Dit kan tijdens de opbouw, maar ook bij balbezit tegenstander, wanneer zij in samenwerking met de wing backs de eigen zones verdedigen.

Zowel in 3-5-2 als 3-4-3 kan er worden gekozen voor het schuiven met de defensie. Dit is het geval wanneer de wing back druk vooruit zet op de back van de tegenstander. Dan schuift de rechter centrale in de positie van back, en kantelen de andere twee verdedigers ook mee.

Bij voorkeur zijn zij dan ook een linkspoot en een rechtspoot. Dit heeft zeker voordelen, maar kan ook anders. Is er bijvoorbeeld geen linksbenige verdediger, dan moet dat geen probleem zijn. Houd er wel rekening mee dat dit lastig kan zijn in de opbouw.

Naast deze twee zal er vaak sprake zijn van een vrije verdediger, die tussen de twee in speelt. Denk hierbij aan Oranje aanvoerder Virgil van Dijk. Wanneer het team met 3 verdedigers speelt, is hij de speler in het midden. Zowel in de opbouw als op momenten zonder bal.

Speelt de tegenstander met 2 spitsen, dan verzorgt de vrije verdediger de rugdekking aan de voorstoppers. De vrije verdediger heeft ook als taak om uit te stappen wanneer er een tegenstander vrij doorkomt. Dan moet er snel druk worden gezet om een steekpass of schot op doel te voorkomen.

4 verdedigers

Deze optie wordt het meest gebruikt. In deze combinatie spelen 2 centrale verdedigers en 2 backs samen. Centraal kan er sprake zijn van een vrije verdediger, en een voorstopper. De voorstopper is dan de mandekker, die de spits moet uitschakelen. Dit zijn dan vaste rollen.

De 2 kunnen ook spelen als een linker en rechter centrale, in de opbouw én tijdens het verdedigen. Dat betekent dat zij bij balbezit tegenstander elk in de eigen zone verantwoordelijk zijn voor het oppakken van de spits.

De spits zal bij balbezit steeds over moeten komen naar de kant van de bal, en kan dan worden opgepakt in de zone. In dat geval zal de ander rugdekking verlenen. Komt de spits even los, dan kan deze snel weer worden vastgezet. Naast de rugdekking moet er ook oog zijn voor lopende mensen.

Dit kan een buitenspeler zijn die binnendoor probeert te komen bij de back, of een middenvelder met een loopactie in de diepte. Als het centrale duo alleen bezig is met de spits, dan liggen er kansen om in de ruimtes tussen de back en het centrum toe te slaan.

We zien dat backs tegenwoordig veel aanvallen. Aan de kant van de bal gaat de back mee naar voren, aan de andere kant blijft deze achterin. Dan vormt de back met de 2 centrale verdedigers een blok van 3. Met 1 of 2 middenvelders erbij moeten zij een eventuele counter onschadelijk maken.

5 verdedigers

In het 5-3-2 systeem spelen teams met 3 centrale verdedigers en 2 backs. In tegenstelling tot in een 3-5-2 systeem, zijn dit geen wing backs maar traditionele backs. Ook in dit systeem zullen zij mogen aanvallen, al zal het in de praktijk zo zijn dat zij vooral een verdedigende taak hebben.

In de opbouw zullen de backs net als wing backs hoog gaan staan. Het verschil zit vooral in de aanval, waar wing backs vol mee gaan. In veel gevallen zelfs tegelijk, omdat die ruimtes worden afgedekt door teamgenoten.

In 5-3-2 blijven de backs in een aanval vaker hangen, en moeten zij zich tijdens de aanval al voorbereiden op een mogelijke omschakeling. Zeker als de tegenstander 4-3-3 speelt, dan staan de backs er om de buitenspelers zoveel mogelijk uit de wedstrijd te spelen.

Eén van de voordelen van dit systeem is dat je aan beide kanten een verdediger hebt die kan zorgen voor de rugdekking als er buitenspelers staan. Het betekent dat er geen sprake is van een vaste vrije verdediger, maar dat de 3 schuiven en een taak hebben die afvangt van de situatie op het moment.

Spelen met 5 verdedigers op deze manier betekent dat er altijd 1 in kan schuiven op het middenveld. Dit levert bij balbezit een extra speler op, daar waar dit heel belangrijk kan zijn voor het verloop van de wedstrijd. Dit is een ander verschil met 3-5-2, waar de rol van de wing backs dit voorkomt.

Lees Hier Meer:

Hoe moet je verdedigen tegen 4-4-2 en 3-5-2?

Hi, mijn naam is Freddy Gomes. Ik ben de oprichter van Voetbal Tactics. Bedankt voor het lezen! Heb jij een onderwerp dat je graag terug wilt zien op onze blog? Laat het mij weten, en misschien schrijf ik er wel over. Ook voor vragen/opmerkingen mag je mij mailen :)

abonneren